| - -burtlîh, adj.
- gi-burtlîh, adj.
- gi-burtlîhho, adv.
- gi-burtmuoter, st. f.
- -burto, sw. m.
- -burtsamî, st. f.
- burttag, st. m.
- burzih
- burzil(l)a, sw. f.
- purzil(l)a, sw. f.
- bus-
- bsbm
- buschbm
- busche, mhd. sw. m.
- bush-
- busha
- bushbō
- busihho, sw. m.
- busima
- Busiris
- busc, st. m.
- bosc, st. m.
- bûsc, st. m.
- buskila, sw. f.
- buskillî(n), st. n.
- buskit
- busm
- busoh
- busse
- busse
- bustâri, st. m.
- busz
- buch
- butdun
- butervliege, mhd. f.
- butheling
- butig(i)li, st. n.
- butil, st. m.
- bûtil, st. m.
- Butilingtharpa, as.
- butin, st. f.
- butin(n)a, st. f.
- butin(n)a
- butira, f.
- butirh, st. m.
- but(t)astar, st. n.
- buttele, mnd. sw. f.
- butter
- butticlari
- but(t)igilâri, st. m.
- butto, sw. m.
- buttra
- .. buuga
- buunga
- buuzssan
- bûuua, sw. f.
- bû(uu)an, red. v.
- bû(uu)en, sw. v.
- bi-bûuuan, st. v.
- bi-bûuuen, sw. v.
- bû(uu)âri, st. m.
- bû(uu)eri, st. m.
- gi-bû(uu)âri, st. m.
- gi-bû(uu)eri, st. m.
- bwel
- gi-bû(uu)i, st. n.
- gi-bû(uu)ida, st. f.
- buuuihen
- bûuuiling, st. m.
- -bû(uu)o, sw. m.
- bû(uu)unga, st. f.
- -bûz, st. m.?
- buzil
- bûzo, sw. m.
- buzza
- gi-buzzi, st. n.
- bvch
- bvch
- bchan
- bvnaz
- bvrnecrut
- bsm
- bybz
- bylechbuoch
- byonia
- bysemo
- byws
- csa
- ca..
- ca..ā..ca..me
- caantida
- caantunga
- cabolrind
- cābridel
- cabum
- cachern
- cachunsit
- ca clari
- caclereri
- cadā
- cadevize
- cateuizze
- cadim
- cadiuuurti
- cadoinc
- caduadic
- cadungan
- cadus
- caenomia, lat.
- cænsincli
- cafer
- caffa
- cafo
- cafpha
- caganvuef
- cahazza
- cahot
- caiselin
- calamen
- calandre, afrz. f.
- calata
- calce
- calcts
- calcture
- cale
- cals, lat.
- calte
- caluen..
- caluer
- caluwe
- caluwer
- calwa
- calza
- cambri
- cameman
- camf
- canareba
- canbruil
- ancehe
- cancur
- candele, wohl lat.
- cānenswam
- canet
- caniineisc
- caninisc, adj.
- canorita
- canp
- cantpsal
- caohahc
- cap
- cāpahtan
- capanihnot
- capanont
- caparit
- capho
- capitan
- capitit
- capleruzzi
- cappa
- cappare
- capr&
- capr&ta
- capulant
- carazot
- carbopte
- carcabelę
- ċch.
- carchrut
- carfo
- carhcistal
- carioffer
- carnel, afrz. m.
- carouuitha
- carpentariin
- carpo
- car
- cartago
- carter
- carthonel
- casile
- casl&, lat.
- cassul
- casta
- castilbm
- catrauc
- catriffu
- cattengolt
- caucheler
- cauculare
- caudin
- caugrot
- cauotan
- cazc
- cble
- cdolbun
- cechar
- cecho
- cedel
- cegalstein
- cegenende
| | -burtlîh adj. vgl. gi-, unfirburtlîh adj.
gi-burtlîh adj., mhd. Lexer geburtlich, nhd. gebürtlich; mnl. geboortelijc. — Graff III, 161. gi-purt-lihemo: dat. sg. m. n. Gl 2,424,60 (2 Hss.). — ki-burt-lih-: acc. sg. f. -a Gl 2,736,46; dat. pl. -hem 1,363,61 (Rb); gi-: dass. -en 2,538,43; -lich: Grdf. 535,32 (lat. abl. sg.); gen. sg. f. -]era Npw 118 P, 119; dat. pl. -]in Gl 2,535,2; ge-: nom. sg. m. -]er 4,152,4 (Sal. c); dat. pl. -]en S 342,9. 1) von Geburt, vom Ursprung an, angeboren, ursprünglich, angestammt, Geburts-: gipurtlihemo [precor, optime ductor, praecipe mentem] genitali [in sede sacrari, quam liquerat exsul, Prud., H. ad exequ. def. (X) 167] Gl 2,424,60. 535,32. geburtlicher nativum 4,152,4. ê ir ... zeme heiligen geloube chomot, ... uuarend ir nakket, mit den geburtlichen sunden, fon demo eriste menniskin irwahssenen, iruallene eratis nudi, originalibus ... peccatis ex primo homine pullulantibus obruti S 342,9. gotis ê: einuuedir dera in paradiso gigebenera oda dera giburtlichera oder dera alten Npw 118 P, 119 (Np naturalis); hierher wohl auch: kiburtliha [generabis enim mihi populum] substantialem (Hs. substantivam) [et perfectum, Vitae patr. 460 a] Gl 2,736,46. 2) der Zeugung dienend, geschlechtlich, Geschlechts-: stetim dera erom edo kiburtlihhem [ingressus est (Phinees) post virum Israelitem in lupanar, et perfodit ambos simul, virum scilicet et mulierem in] locis genitalibus [Num. 25,8] Gl 1,363,61. mit giburtlichin [fit caro vivida sermo patris, numine quam rutilante gravis non thalamo ... nec] genialibus [illecebris intemerata puella parit, Prud., H. a. cib. (III) 144] 2,535,2. 538,43. Abl. giburtlîhho.
gi-burtlîhho adv. Verschrieben: gi-burt-laccho: Gl 1,738,3 (Mainz n. sign., 11. Jh.; Steinm. z. St. liest giburtlicho). [Bd. 1, Sp. 1566] der Abstammung, der Herkunft nach: valet hoc ... aliquid oriundo [Randgl. zu: dixit ei Nathanael: A Nazareth potest aliquid boni esse? Dixit ei Philippus: Veni et vide, Joh. 1,46].
gi-burtmuoter st. f. — Graff II, 710. ge-burt-mter: nom. sg. Gl 3,439,53 (Wien 804, 12. Jh.). Gebärmutter: buch wambe geburtmter nabele venter alvus vel uterus vel vulva matrix umbilicus.
-burto sw. m. vgl. ana-, AWB muntburto sw. m.
-burtsamî st. f. vgl. AWB furiburtsamî st. f.
burttag st. m., nhd. (älter) burtstag; ae. byrddæg; vgl. an. burðardagr. — Graff V, 359. burt-tac: acc. sg. Gl 3,413,54 (Hd.). Geburtstag: natalem. Vgl. giburt(i)tag(o) st. sw. m.
burzih Gl 3,582,12 s. AWB burzil(l)a sw. f.
burzil(l)a, purzil(l)a sw. f., mhd. Lexer burzel, purzel, nhd. DWB burzel, bürzel, DWB börzel; aus roman. porcillaca. — Graff III, 351. purz-: nom. sg. -illa Gl 5,39,12 (Zürich C 184, 9. Jh.); -ella 3,579,30; purcel-: dass. -la 589,46; -a 4,362,4; -e 3,563,12; nom. pl. -lun 4,368,31, wohl auch -en 3,482, 48 (clm 2612, 12. Jh., lat. sg.), auch -n 521,2? (clm 9607, 14. Jh., lat. sg.; oder liegt Eindringen des schwachen Nom. Plur. in den Nom. Sing. vor?); purcil-: nom. sg. -a 4,361,24; -le 3,680,43; -] 586,28. 591,30; porcelle: dass. 388,4 (Jd). burz-: nom. sg. -ala Gl 3,109,57 (SH A, 2 Hss.); -eli 563,12; -el 109,56 (SH A); -il 4,367,9 (-v-); -ol 3,199, 64 (SH B). 494,20; brzele: dass. 4,366,36 (lat. abl.); burcel-: dass. -la 3,490,35; -a 109,55 (SH A, -v-); -e ebda. 603,56 (lat. gen.?); -] 482,48/49. 602,24 (lat. acc.); burcil-: dass. -la 514,53; -] 5,36,67 (SH A); bürsl: dass. 3,109,56 (SH A, clm 23 796, 15. Jh.). Verstümmelt: .. urcilla: nom. sg. Gl 3,469,6 (Rasur von l-?); burce ..: dass. 473,18, auch burci: dass. 109,58 (SH A, 2 Hss.)? Verschrieben: pukcol: nom. sg. Gl 3,50,60; burzih: dass. 582,12. 1) der Portulak, Burzel, Portulaca oleraca L.: bvrcela portulaca Gl 3,109,55. 199,64. 388,4. 482,48. 490,35. 521,2. 563,12. 579,30. 586,28. 589,46. 4,361,24. 367,9 [zu Macer Flor. XIX]. 5,36,67. 39,12. purcil de portulaca [Macer Flor. XIX] 3,591,30. 4,366,36. purcol portiolum 3,50,60. burciala (-iola, vgl. Diefb. Gl. 84 c) 494,20. 514,53. 582,12. 602,24. andragnis i (id est, idem?) portulaca (vgl. andragnis i. portulaca CGL III, 549,7, vgl. auch Fischer, Pfl. S. 279 f., Diefb. Gl. 14 a s. v. adragis) 469,6; vgl. Hegi III, 269. 2) Übertragung des Namens auf Pflanzen ähnlicher Eigenart oder ähnlicher Verwendung als Gemüse, als Salat-, Gewürz-, Heilpflanze: a) auf den Quendel, Thymus serpyllum L.: purcella serpyllum (vgl. Fischer, Pfl. S. 286) Gl 4,362,4; vgl. Hegi V, 4,2308 Anm.; b) auf die Gartenmelde, Atriplex hortense L.: purcellun adriplices Gl 4,368,31; vgl. Fischer, Pfl. S. 198. 261, Hegi III, 239 f.; c) auf die Gemeine Wegwarte, Zichorie, Cichorium intybus L.: burcele intiba (vgl. Fischer, Pfl. S. 264) Gl 3,603,56. alantus intiba 680,43; vgl. Hegi VI, 2, 993 ff.; d) auf die Wein-, Gartenraute, Ruta graveolens L.: burcel piganon i. ruta Gl 3,473,18; vgl. Hegi V, 1, 69 ff. Vgl. Frings, Germ. Rom. S. 212. Vgl. burgele mhd. st. sw. f., purzelân st. (f.?). [Bd. 1, Sp. 1567]
bus- s. AWB buhs-.
bs-, buschbm s. AWB buhsboum st. m. |
| gi-burtlîh
| | 1) von Geburt, vom Ursprung an, angeboren, ursprünglich, angestammt, Geburts-: gipurtlihemo [precor, optime ductor, praecipe mentem] genitali [in sede sacrari, quam liquerat exsul, Prud., H. ad exequ. def. (X) 167] Gl | | 2) der Zeugung dienend, geschlechtlich, Geschlechts-: stetim dera erom edo kiburtlihhem [ingressus est (Phinees) post virum Israelitem in lupanar, et perfodit ambos simul, virum scilicet et mulierem in] locis | | burzil(l)a
| | 1) der Portulak, Burzel, Portulaca oleraca L.: bvrcela portulaca Gl 3,109,55. 199,64. 388,4. 482,48. 490,35. 521,2. 563,12. 579,30. 586,28. 589,46. 4,361,24. 367,9 [zu Macer Flor. XIX]. 5,36,67. 39,12. purcil de portulaca [Macer Flor. XIX | | 2) Übertragung des Namens auf Pflanzen ähnlicher Eigenart oder ähnlicher Verwendung als Gemüse, als Salat-, Gewürz-, Heilpflanze: | | | a) auf den Quendel, Thymus serpyllum L.: purcella serpyllum (vgl. Fischer, Pfl. S. 286) Gl 4,362,4; vgl. Hegi V, 4,2308 Anm.; | | | b) auf die Gartenmelde, Atriplex hortense L.: purcellun adriplices Gl 4,368,31; vgl. Fischer, Pfl. S. 198. 261, Hegi III, 239 f.; | | | c) auf die Gemeine Wegwarte, Zichorie, Cichorium intybus L.: burcele intiba (vgl. Fischer, Pfl. S. 264) Gl 3,603,56. alantus intiba 680,43; vgl. Hegi VI, 2, 993 ff.; | | | d) auf die Wein-, Gartenraute, Ruta graveolens L.: burcel piganon i. ruta Gl 3,473,18; vgl. Hegi V, 1, 69 ff. |
|