Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
kefluscido bis keho (Bd. 5, Sp. 67 bis 68)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis kefluscido Gl 2,36,42 s. AWB gi-fluzzida.
 
Artikelverweis 
kefsa st. f., mhd. kefse, kefs, frühnhd. kebse (vgl. DWb. V,374); mnd. kebbese. — Graff IV,379 s. v. kafsa, kafs.
chephsa: nom. sg. Gl 3,653,13. 654,16; chefs-: dass. -a 655,16. 660,1. 4,43,50 (Sal. a 1, 4 Hss., 1 Hs. -a aus -e korr.); -e 3,168,33 (SH A). 655,31 (2 Hss.); khefsa: dass. 653,13. — kephse: nom. sg. Gl 4,43,51 (Sal. a 1); kefsa: dass. 2,740,44 (2 Hss.) = Wa 80,3. 4,134,22 (Sal. c).
Verschrieben: chespsa: nom. sg. Gl 4,43,51 (Sal. a 1); cheifs: dat. sg. 1,409,46 (Rb); verstümmelt: kheff..: nom. sg. 3,653,14; hierher vielleicht: ch..: dass. ebda. (Wien 1234, 9. Jh.).
Kapsel, (Reliquien-)Behälter (vgl. Rohr S. 107): in cheifs [vasa aurea ... ponetis] in capsellam [ad latus eius (d. i. der Bundeslade), 1. Reg. 6,8] Gl 1,409,46. kafs kefsa basciza [intra vilissimas et ligneas] capsas (Hs. capsa) [... gemmarum monilia preciosa reposita, Acta apost. p. 620] 2,740,44 = Wa 80,3 (1 Hs. kaps kefsa). chefse capsa 3,168,33 (5 Hss. kafsa). 653,13 (1 Hs. kafsa). 654,16. 655,16. 31. 660,1. 4,43,50. capsella 134,22.
Vgl. kafsa, kafs, kapsa, kaps.
 
Artikelverweis 
kevur (auch -or, -ar) st. m., mhd. Lexer kever, nhd. DWB käfer; mnd. kēver, mnl. kever; ae. ceafer. — Graff IV,378.
cheuur: nom. sg. Gl 1,343,21 (Sg 295. Sg 9, beide 9. Jh.).
cheuor: nom. sg. Gl 1,343,21 (S. Paul XXV d/82, 9./10. Jh.); dat. sg. -]e 669,7 (M, 2 Hss.).
cheu-ar: nom. sg. Gl 1,343,20 (2 Hss.). 669,4 (Sg 299, 9. Jh.; cheuu-); -er: dass. 2,515,9. 3,89,41 (SH A). 412,4 [HD 2,134]. 445,26 (-us). 4,41,45 (Sal. a 1, 3 Hss.). 182,31 (-us). Gött. Nachr. 1927 S. 95. Np 104,34; -ir: dass. Gl 3,674,54. Npgl 104,35; khephs: dass. Gl 3,288,63 u. Anm. 14 (SH b). — keu-er: nom. sg. Gl 3,48,6 (3 Hss.). 31 (2 Hss.). 66 (3 Hss., 1 Hs. -f-). 89,43 (SH A). 204,11 (SH B). 267,38 (SH b, 3 Hss.). 355,35 (-v-). 408,77. 417,16 (lat. abl.) [HD 2,68. 358]. 446,41. 692,8. 4,25,7 (-us). Hbr. I,167,766 (SH A); -ir: dass. Gl 2,515,9. 537,55. 3,89,43 (SH A).
Verstümmelt, verschrieben (?): cheue|: nom. sg. Gl 3,453,13; chener: dass. 4,41,45/46 (Sal. a 1); chevel: dass. 182,31 (oder mit Diminutiv-Suffix? Vgl. Wb. d. dt. Tiern. S. 518 dial. käfel).
Käfer, (schädliches) Insekt: keuer scaba Gl 3,48,31 (z. lat. Lemma vgl. Steinm. u. Wb. d. dt. Tiern., Beiheft 1 (1963) S. 29 ff.; 1 Hs. quâtkevar). scharlabeus 288,63 u. Anm. 14 (außerdem in der gleichen Hs. wibil scarabaeus, vgl. Hbr. II,479,351 u. 481,379.1; z. Bed. vgl. a. a. O. S. 24 ff.). cheuer cabro (i. e. scabro) 4,41,45; — spez.: (junge) Heuschrecke (vgl. a. a. O. S. 4 ff.): cheuar [quidquid (sc. de volucribus) ... super quatuor pedes ... salit per terram, comedere debetis, ut est] bruchus [in ge- [Bd. 5, Sp. 68] nere suo, Lev. 11,22] Gl 1,343,20. heuuistaffol cheuuar militov [reddam vobis annos, quos comedit] locusta, bruchus [, et] rubigo (ł aurugo unum sunt) [, et eruca, Joel 2,25] 669,4. cheuore [Ioël ... describit terram duodecim tribuum, eruca,] brucho [, locusta, rubigine vastante corruptam, Vulg., Hier. Paulino] 7. cheuer [populator edet gemmantia germina] bruchus [Prud., Ham. 228] 2,515,9. 537,55. keuer brucus 3,48,6. 66. 89,41 (3 Hss. kevaro, 1 Hs. kevara). 204,11. 267,38. 355,35. 408,77 [HD 2,68]. 445,26. 446,41. 453,13. 674,54. 692,8 (1 Hs. kevaro). 4,25,7. 182,31. Hbr. I,167,766. cheuer brucus [vgl. residuum locustae comedet brucus, HD 2,134] Gl 3,412,4 [HD 2,134]. keuer bruco [vgl. in bruco keuer qui, licet parvum voracissimum tamen est animal, bene castrimargia exprimitur, HD 2,358] 417,16 [HD 2,358]. cheuer [congregabuntur spolia vestra sicut colligitur] bruchus [, velut cum fossae plenae fuerint de eo, Is. 33,4] Gött. Nachr. 1927 S. 95. do cham matoscregh . cham sin sun cheuer . des ende neuuas venit locusta et bruchus . cuius non erat numerus [vgl. locustae et bruchi; ... altera est parens, altera est fetus, Aug., En.] Np 104,34 (Npw kevaro); ferner: Npgl 104,35 (Np brucus).
Komp. quâtkevar.
Vgl. kevara, kevaro.
 
Artikelverweis 
kegere carica Gl 3,50,5 (clm 27329, 14. Jh.; Versus de herbis, 1 Hs. mandila) ist nicht gedeutet; ein Anschluß an gerhilla (so Steinm. z. St.) ist nicht wahrscheinlich, da die Hs. nicht k- für g- aufweist. Möglich wäre eine Anlehnung an lat. carica (auch kariga), vgl. Mlat. Wb. II,283.
 
Artikelverweis 
kegihkhe Gl 2,621,27 s. gi-uuîhhan.
 
Artikelverweis 
kegil st. m., mhd. Lexer kegel; vgl. in anderer Bed. nhd. kegel, mnd. kēgel, mnl. kegel. — Graff IV,362.
chegil: nom. sg. Gl 1,276,13 (Rd); acc. pl. -]a 287,56 (Rd). — kegila: acc. pl. Gl 1,287,56 (Jb).
(Zelt-)Nagel, (Zelt-)Pflock: chegil nagal [tulit ... uxor ...] clavum (Hs. clavus) tabernaculi [, assumens pariter et malleum, Jud. 4,21] Gl 1,276,13. chegila stichila [cuncta vasa tabernaculi ..., tam] paxillos [eius quam atrii, ex aere facies, Ex. 27,19] 287,56.
Komp. erd-, (gi-)zeltkegil.
 
Artikelverweis 
kehan Gl 2,337,34 s. AWB heien.
 
Artikelverweis 
kehefitida Gl 1,711,48 s. AWB gi-heftida.
 
Artikelverweis 
keheiligit S 157,26 s. AWB heilen.
 
Artikelverweis 
kehiginnis, kehihe Npgl 7,10. Gl 4,118,5 s. AWB gihîuuen.
 
Artikelverweis 
keho Gl 4,197,25 s. AWB kio.