| - keluera
- kelur, st. m.
- kelura, sw. f.
- keluro, sw. m.
- kelwarc, mhd. st. n.
- kelwerke
- kelzen, sw. v.
- kelzôn, sw. v.
- kelzilîn, st. n.
- kelzota
- kembe, mhd.
- kemben, sw. v.
- kembil, st. m.
- keme
- kem(e)lîn, mhd. st. n.
- kemerlinc
- kemich, mhd. st. m.
- kemin
- keminâta, sw. f.
- kemis, st. f.
- kemotale
- kemphen, sw. v.
- kempfere, mhd. st. m.
- kempho, sw. m.
- kendota
- kenela
- keestotas. a
- kennan, aostndfrk. sw. v.
- bi-kennen, sw. v.
- fora-bi-kennen, sw. v.
- gi-kennen1, sw. v.
- int-kennen, sw. v.
- ir-kennen1, sw. v.
- gi-kennen2, sw. v.
- ir-kennen2, sw. v.
- -kennenti
- bi-kennento, adv.
- bi-kennida, st. f.
- ir-kennida, st. f.
- kennih, st. m.
- kenning, st. m.
- kentil(a)stab, st. m.
- kenula
- kenzil(l)isc, adj.
- kepa..
- kępanont
- ûf-kephen, sw. v.
- kephrambarit
- kep::ien
- kequet
- ker
- kêr, st. m.
- kêra, st. sw. f.
- kera..
- ver-kêrære, mhd. st. m.
- ver-kêrer, mhd. st. m.
- -kêrâri
- kêrauuiggi, st. n.
- kerbela
- kerbila
- kerdern
- kereg
- kêren, sw. v.
- aba-kêren, sw. v.
- ana-kêren, sw. v.
- ana-gi-kêren, sw. v.
- bi-kêren, sw. v.
- thana-kêren, sw. v.
- thana-bi-kêren, sw. v.
- thana-ir-kêren, sw. v.
- thara-kêren
- ver-kêren, mhd. sw. v.
- gagan-, sw. v.
- gegin-kêren, sw. v.
- gi-kêren, sw. v.
- hera-kêren, sw. v.
- hintar-kêren, sw. v.
- hintar-gi-kêren, sw. v.
- ingagan-kêren, sw. v.
- ir-kêren, sw. v.
- missi-kêren
- nidar-bi-kêren, sw. v.
- nidar-gi-kêren, sw. v.
- ubar-kêren, sw. v.
- ûf-kêren, sw. v.
- ûf-gi-kêren, sw. v.
- umbi-kêren, sw. v.
- ûz-kêren, sw. v.
- uuidar(i)-kêren, sw. v.
- uuidar(i)-bi-kêren, sw. v.
- uuidari-gi-kêren, sw. v.
- zuo-kêren, sw. v.
- kerendra
- kêrento, adv.
- kergî(n), st. f.
- -kêrî
- keribes(a)mo, sw. m.
- -kêrida
- bi-kêrida, st. f.
- thana-bi-kêrida, st. f.
- gi-kêrida, st. f.
- kerien, sw. v.
- kerren, sw. v.
- gi-kerien, sw. v.
- gi-kerren, sw. v.
- kerilicho
- kerimuuilligin
- ir-kêritî, st. f.
- bi-keriunga, st. f.
- bi-kerrunga, st. f.
- -kêrlîh
- bi-kêrlîh, adj.
- kerlinga
- Kerlingære, mhd. st. m. pl.
- kêrmund(i), adj.
- kêrmundîg, adj.
- kern
- kernaphul, st. m.
- kerndera
- kerngersta, sw. f.
- kernilîn, st. n.
- kerno, sw. m.
- kern, st. m.
- kerno
- -kêro, sw. m.
- keroe
- kerolun
- kerosttiu
- kerpho
- kerran, st. v.
- kerrâri, st. m.
- kerro, sw. m.
- kerrôd, st. m.
- kerrunga, st. f.
- kersa
- kerse
- kertheisin
- kerula, sw. f.
- kêrunga, st. f.
- -kêrunga
- kervil, st. m.
- kervola,, st. m.
- kervilla, st. sw. f.
- kerza, st. sw. f.
- kerzila, st. sw. f.
- kerzilîn, st. n.
- kerzistal, st. n.
- kes, st. n.
- kes..
- kef..
- kescifat
- keselsucht
- kesenaph
- kêsikôkilîn, as. st. n.
- kesilun
- kesrita
- kesten
- kestet
- kestîg, adj.
- kestiga, st. sw. f.
- kestigâta, st. f.
- kestigôn, sw. v.
- gi-kestigôn, sw. v.
- kestigunga, st. f.
- kestilboum, st. m.
- kastalboum, st. m.
- kestilûnboum, st. m.
- kestin(-)
- kestin(n)a, sw.
- kestin(na)boum, st. m.
- kestlenbôm
- kêstlîcha
- ke t
- ketel
- kētelhâke, mnd. sw. m.
- kethe
- ketilari, as. st. m.
- ketile, mhd. st. sw. f.
- ketilkôp, as. st. m.
- ketin(n)a, st. sw. f.
- ketin(ni)lîn, st. n.
- ketinôn, sw. v.
- ketiuage
- ketizit
- ketochen
- ketti, st. n.
- kettilose
- kettiloser
- kettirit
- kettiu
- kettrata
- keturit
- keu-
- ke uartu
- keuhtigote
- keuoorafteme
- keutsa
- keuuel
- kevis
- kevisdôm, as. st. n.
| | keluera Gl 3,76,26 s. AWB kilbura.
kelur st. m. (auch n.?); ae. ceoler (-or). — Graff IV,385. celur: nom. sg. Gl 3,7,41 (Voc.; vgl. Michiels S. 44 u. a. mit Hinweis auf ae. ceolor). chelor: nom. sg. Gl 1,497,6 (Ld.; vgl. Leydecker S. 66 mit Hinweis auf den Schreiber, der das ahd. chelor an Stelle des ae. ceolor setzte). 2,636,40 (clm 18059, 11. Jh.; lat. pl., daher wohl nach Velthuis S. 41 st. n., nom. pl.). Add. II,30 (Köln XLIII, 9. Jh.). — celor (Rz), caelor (Paris Lat. 2685, 10. Jh.), cilor (Bern 258, 10. Jh.): nom. sg. Gl 1,497,6. 15 (vgl. o.). Hierher vielleicht auch mit Verschr. für ch-: zielira[..] oder zielura[..]: nom. pl.? Amsterd. Beitr. 52,129 (Jh). 1) Kehle, Schlund: celur gurgustium (vgl. gurgustium2 guttur Duc. 4,141 b) Gl 3,7,41 (vgl. Michiels S. 44); hierher wohl auch (vgl. Glogger, Diss. S. 35, Leydecker S. 66), vielleicht als Vok.-Übers.: chelor [numquid implebis sagenas pelle eius, et] gurgustium [piscium capite illius? Job. 40,26] 1,497,6 (1 Hs. avarah ł riusi). Add. II,30; oder ist die Kehle doch eine Bez. für ‘schlundartiger Behälter, Fischreuse’? 2) Wamme am Hals der Kuh: chelor [crurum tenus a mento] palearia [pendent, Verg., G. III,53] Gl 2,636,40; hierher vielleicht auch: zielira (oder -ura) [Randgl. vielleicht zu:] palearia [ebda.] Amsterd. Beitr. 52,129 (zur möglichen Zuordnung vgl. Langbroek, ebda. S. 130). Vgl. kelura, keluro.
kelura sw. f., keluro sw. m. — Graff IV,385. Fem.: chelera: nom. sg. Gl 4,83,44 (Sal. a 1, 4 Hss., 12.—14. Jh.). — kaleara: nom. sg. Gl 4,83,46 (Sal. a 1, Prag, mus. Bohem., 13. Jh.). Mask.: chelero: nom. sg. Gl 4,83,45 (Sal. a 1, 2 Hss., 12. u. 15. Jh.). Nicht eindeutig: cheloron: nom. pl. Gl 2,702,35 (Paris Lat. 9344, 11. Jh.); chelern: nom. sg. 4,83,46 (Sal. a 1, 13. Jh.); chellere: dass. 153,46 (Sal. c, 13. Jh.). Wamme, herunterhängende Hautfalte am Hals: cheloron [cui (der Zuchtkuh) plurima cervix, et crurum tenus a mento] palearia [pendent, Verg., G. III,53] Gl [Bd. 5, Sp. 87] 2,702,35. chelera paleare (vgl. Diefb., Gl. 406a/b) 4,83,44. 153,46. Vgl. kelur.
kelwarc mhd. st. n. (auch m.?). chel-warch: nom. sg. Gl 3,292,4 (SH c, Erl. 2006, 12./13. Jh.). — kel-werke: dat. sg. Beitr. 73,257 (mus. Brit. Arund. 225, 14. Jh.). Halsentzündung, -schwellung, Angina: squinancia est tumor gutturis i. kelwerke [Randgl. zu: subvenit] anginae (squinanciae) [melli nitroque iugata, Macer Flor. 83] Beitr. 73,257; — spez. Rankkorn als Milzbrandgift in der Schweinskehle (vgl. Höfler, Krankheitsn. S. 921): angina chelwarch morbus porcorum Gl 3,292,4.
kelwerke Beitr. 73,257 s. AWB kelwarc mhd.
? kelzen (oder -ôn) sw. v., mhd. nhd. kelzen; afries. kaltia; Splett, Ahd. Wb. I,1,296 erwägt gelzen, neben gelzôn, das er als Abl. zu gellan stellt, Raven II,52 stellt diese 2 Belege zu gelzôn, ebenfalls das Ahd. Gl.-Wb. S. 197; Richter S. 149 setzt kelzôn an. — Graff IV,384 (mit Zuordnung zu kallôn). chelz-: part. prs. gen. sg. f. -untun Gl 2,398,74; acc. sg. n. -enta 27 (beide Wien 247, 11. Jh.; zu ch- vgl. Schatz, Abair. Gr. § 62). 1) flehen, bitten: chelzuntun [illa (die Humilitas) ... caput] orantis [(der Superbia) flexa cervice resectum eripit, Prud., Psych. 282] Gl 2,398,74. 2) sich rühmen, frohlocken (vor Übermut): daz chelzenta [Patientia ‘vicimus’ inquit] ‘exultans (Glosse: gaudentem) [vitium’, Prud., Psych. 156] Gl 2,398,27. Vgl. kallazzen; gelzôn.
kelzilîn st. n.; aus lat. calceolus. chelcili: nom. oder acc. sg.? Gl 2,246,11 (Schlettst., 12. Jh.; vgl. Schulte, Gregor S. 348,7). Verschrieben: chlazelin: acc. sg. Gl 2,247,1 (Freiburg 380 f. 145 a, 10./11. Jh.; l. chalzelin, Steinm.). kleiner Stiefel, kleiner Schuh: chelcili [pro amore vero eiusdem venerabilis Honorati, quoqumque Libertinus ibat, eius semper] caligulam (Hs. calliculam soccus) [in sinu portare consueverat, Greg., Dial. 1,2 p. 157] Gl 2,246,11 (vgl. Schulte, Gregor S. 348,7). 247,1.
kelzota Gl 2,72,29 s. AWB gelzôn.
kembe mhd. (sw.?) f. chemphe: nom. sg. Gl 3,586,4 (clm 4583, 13. Jh.). Schuttkarde, Dipsacus silvester L. (vgl. Marzell, Wb. 2,145 ff., bes. 147): lupipecten. Komp. ? wolfkembe mhd.
kemben sw. v., mhd. Lexer kemben, kemmen, nhd. DWB kämmen; as. kembian (s. u.), mnd. mnl. kemmen; ae. cemban; an. kemba. — Graff IV,404 s. vv. kampjan, gikemmit. gikaembit. chemp-: part. prs. nom. pl. m. -enta Gl 1,604,26 (M, 2 Hss.); -ente 27 (M, 4 Hss.); -inta 28 (M); -ent ebda. (M, clm 22201, 12. Jh.; m. Apokope des Endvokals, vgl. Matzel S. 113 f.), zu -p- vgl. a. a. O. S. 116. — kemb-: 1. sg. -iu Gl 2,711,14; gi-: part. prt. -it 497,10 (Sg 292, 11. Jh.; -kb-); -id 583,7 = Wa 97,4/5 (Düsseld. F. 1, 9. oder 10. Jh. (?)); -kēmit: dass. 497,10 = Wa 85,3 (Carlsr. S. Petri, 11. Jh.). [Bd. 5, Sp. 88] kämmen: a) allgem.: gikembid [summus sacerdos ... mire infulatus, festa vittis tempora nectens, corona tum] repexus [aurea, Prud., P. Rom. (X) 1014] Gl 2,583,7 = Wa 97,4/5. kembiu pecto. tis [Randgl. zu: Silvia ...] pectebat [... ferum (d. i. den zahmen Hirsch) puroque in fonte lavabat, Verg., A. VII,489] 711,14; b) spez.: hecheln, karden, krempeln (vgl. DWb. V,210. 2009 s. vv. karden, krämpeln): chempenta vuepenta [confundentur (Aegyptii) qui operabantur linum,] pectentes (4 Hss. plectentes) [et] texentes [subtilia, Is. 19,9] Gl 1,604,26. gikemmit wirdit (letzteres nur in 1 Hs.) [ut quaeque est lanugo ferae mollissima tactu,] pectitur (Glosse: ornatur) [Prud., Ham. 293] 2,497,10 = Wa 85,3. Vgl. ? kembil.
? kembil st. m. — Graff IV,404. chembil: nom. sg. Gl 2,380,3 (Florenz XVI,5, 12. oder 13. Jh.). Verstümmelt: ch..la: acc. pl. MGh Poetae Lat. VI,1, p. 9,1 (Innsbr. Fragmente, Gll. 12. Jh.; oder -lo? Vgl. a. a. O.). 1) Stachelhalsband: chembil [in ‘ar’ desinentia Latina (nomina) neutra sunt, ut ... ‘] columbar [’, quod significat genus vinculi, Prisc., Inst. II,150,16] Gl 2,380,3 (vgl. Habel Sp. 68 s. v. collumbar), hierher oder wegen des lat. Lemmas als Verschreibung zu knebil. 2) ? Helmbusch: chembila [vir ... illustris ... vertice distractas suspendit in arbore] cristas [et ventum captans sudorem tersit anhelus, Walth. 960] MGh Poetae Lat. VI,1, p. 9,1. |
| kelur
| | 1) Kehle, Schlund: celur gurgustium (vgl. gurgustium2 guttur Duc. 4,141 b) Gl 3,7,41 (vgl. Michiels S. 44); hierher wohl auch (vgl. Glogger, Diss. S. 35, Leydecker S. 66), vielleicht als Vok. | | 2) Wamme am Hals der Kuh: chelor [crurum tenus a mento] palearia [pendent, Verg., G. III,53] Gl 2,636,40; hierher vielleicht auch: zielira (oder -ura) [Randgl. vielleicht zu:] palearia [ | | kelzen
| | 1) flehen, bitten: chelzuntun [illa (die Humilitas) ... caput] orantis [(der Superbia) flexa cervice resectum eripit, Prud., Psych. 282] Gl 2,398,74. | | 2) sich rühmen, frohlocken (vor Übermut): daz chelzenta [Patientia ‘vicimus’ inquit] ‘exultans (Glosse: gaudentem) [vitium’, Prud., Psych. 156] Gl 2,398,27. | | kemben
| | a) allgem.: gikembid [summus sacerdos ... mire infulatus, festa vittis tempora nectens, corona tum] repexus [aurea, Prud., P. Rom. (X) 1014] Gl 2,583,7 = Wa 97,4/5. kembiu pecto. tis | | b) spez.: hecheln, karden, krempeln (vgl. DWb. V,210. 2009 s. vv. karden, krämpeln): chempenta vuepenta [confundentur (Aegyptii) qui operabantur linum,] pectentes (4 Hss. plectentes) [et] texentes [subtilia, Is. | | kembil
| | Verstümmelt: ch..la: acc. pl. MGh Poetae Lat. VI,1, p. 9,1 (Innsbr. Fragmente, Gll. 12. Jh.; oder -lo? Vgl. a. a. O.). | | 1) Stachelhalsband: chembil [in ‘ar’ desinentia Latina (nomina) neutra sunt, ut ... ‘] columbar [’, quod significat genus vinculi, Prisc., Inst. II,150,16] Gl 2,380,3 (vgl. Habel Sp. 68 s. v. collumbar | | 2) ? Helmbusch: chembila [vir ... illustris ... vertice distractas suspendit in arbore] cristas [et ventum captans sudorem tersit anhelus, Walth. 960] MGh Poetae Lat. VI,1, p. 9,1. |
|