Wörterbuchnetz
Althochdeutsches Wörterbuch Bibliographische AngabenLogo SAW
 
kidruacit bis kien (Bd. 5, Sp. 151 bis 152)
Abschnitt zurück Abschnitt vor
Artikelverweis kidruacit Gl 1,542,56 s. AWB gruozen.
 
Artikelverweis 
kidrussditha Gl 1,150,18 (K) s. gi-turstida.
 
Artikelverweis 
kidungani, kiduuangani Gl 1,108,26 (Ra). 281,22 s. AWB gi-thuuunganî.
 
Artikelverweis 
kiecit s. AWB ezzen.
 
Artikelverweis 
kieftit Mayer, Glossen S. 15,13 s. AWB heften.
 
Artikelverweis 
kieindiprusten Gl 1,92,5 (K) s. AWB gi-entibrurten.
 
Artikelverweis 
kieinnunt Gl 2,109,66 s. AWB gi-einôn. [Bd. 5, Sp. 152]
 
Artikelverweis 
kieittrit Gl 4,23,75 s. AWB eitarôn.
 
Artikelverweis 
kiel irithi Wa 70,24 s. AWB kelgirithi as.
 
Artikelverweis 
kiell9.sida Meineke, Ahd. S. 40,414 s. AWB gi-hellanussida.
 
Artikelverweis 
kien st. m. n., mhd. kien, nhd. kien m.; as. kēn (vgl. Holthausen, As. Wb. S. 41), mnd. kên m. oder n.; ae. cén m.; vgl. mnl. kien. — Graff IV,451.
Mask.: kine: wohl nom. pl. Gl 2,706,38 (Paris Lat. 9344, 11. Jh.; s. u. 1 b α).
Neutr.: chien: nom. pl. Gl 1,507,52 (M); acc. pl. 2,635,39. kien: nom. pl. Gl 3,261,45 (SH a 2, 2 Hss.).
Nicht eindeutig (alle Belege im Nom. Sing.): chen: Gl 1,144,32 (Pa); cheien: 2,502,32 (Zürich C 164, 11. Jh.; z. -eie- statt ie vgl. Braune, Ahd. Gr.14 § 36 Anm. 3, Schatz, Ahd. Gr. § 22); chien: ebda. 713,40. 3,39,17 (3 Hss.). 95,8 (SH A). 713,4. Add. II,97,2. Sprachwiss. 18,105; chion: Gl 1,507,53 (M); chin: Hbr. II,146,13 (SH a 1, Anh.). — ken: Gl 1,144,30 (K). 4,179,6; kien: 3,39,9 (-ye-). 10 (4 Hss.). 95,9 (SH A, 6 Hss., davon 1 Hs. -ye-). 195,63 (SH B). 5,31,17 (Vat. Reg. 251, 9. Jh.; -ye-). BES 6,57,107. Hbr. I,179,124 (SH A); kin: Gl 3,39,18 (14. Jh.; oder Komp. kinuorha? Vgl. Ahd. Gl.-Wb. S. 329, Splett, Ahd. Wb. I,1,454; s. u.). 95,12 (SH A). 5,34,11 (SH A).
1) Kienholz:
a) als Brennholz: kyen [gemini fratres adolent dum altaria] taedis [Proba 285] Gl 5,31,17;
b) (als Fackel dienender) Kienspan, (Kien-)Fackel:
α) als Leuchte: fachla chen liuhtenti fax facula Gl 1,144,32. chien [de ore eius (sc. des Leviathan) lampades procedunt, sicut] tedae (1 Hs. -a) [ignis accensae, Job 41,10] 507,52 (1 Hs. kichena). chien [flamma viget ..., seu] pinus [piceam fert alimoniam, Prud., H. ad inc. luc. (V) 19] 2,502,32. fachulun ł chien taedas [silva alta ministrat, pascunturque ignes nocturni et lumina fundunt, Verg., G. II,431] 635,39; Hochzeitsfackel: kine taedae [Randgl. zu: si non pertaesum thalami] taedae [-que fuisset, ders., A. IV,18] 706,38;
β) als Brandfackel, Feuerbrand: chien [ratibus sacris depellere] taedas (Hs. taeda) [Verg., A. IX,109] Gl 2,713,40;
c) Glossenwort: kien tedae Gl 3,261,45. 4,179,6 (lat. sg.).
2) Kiefer, Pinus sylvestris (vgl. Marzell, Wb. 3,781 ff.): kyen picea Gl 3,39,9 (1 Hs., 24 Hss. for(a)ha, 1 Hs. fiohta fora(h)a, 1 Hs. tanna). pinus 713,4. Add. II,97,2. BES 6,57,107. Hbr. II,146,13. Sprachwiss. 18,105. kien ł piniboum pinus Gl 3,39,10 (2 Hss., 5 nur kien, 1 Hs. kien fora(h)a zusammengeschr., fora(h)a in vielen Parallelhss. zu dem vorhergehenden Lemma picea; andere Hss. kienboum (10), pînboum ł kienboum, pînboum, for(a)ha, fiuhta, fiohta, tanna). 195,63 (1 Hs. nur pînboum). 5,34,11. Hbr. I,179,124. pinbm uel viechtech uel chien pinus Gl 3,95,8 (andere Hss. pînboum ł fiohta ł kien, pînboum ł kien, pînboum).
Vgl. ? gikieni.